Hanneke Roest, frettendierenarts.
http://www.frettenkliniek.nl" onclick="window.open(this.href);return false;" onclick="window.open(this.href);return false;
Regelmatig krijg ik bloeduitslagen onder ogen waarbij een te laag bloedsuiker bij een fretje is geconstateerd. Vaak wordt het diertje dan direct verdacht van het hebben van insulinomen, dat is echter lang niet altijd het geval.
Wat zijn insulinomen?
Dit zijn hele kleine tumortjes in de alvleesklier die teveel insuline produceren waardoor het bloedsuiker daalt. De tumortjes zaaien slechts zelden uit en blijven vaak erg klein (speldenknop) maar door de productie van de grote hoeveelheid insuline zijn ze gevaarlijk voor het fretje. Insuline doet namelijk het bloedsuiker dalen. Bij een te laag bloedsuiker zal het fretje geleidelijk (in een aantal maanden) slomer worden, meer gaan slapen en afvallen. Er zijn kortdurende periodes van zwakte in de achterhand waardoor het fretje omvalt. Soms staart het diertje enige tijd in de ruimte alsof het even “van de wereld” is. Door de toename van maagzuur kan het diertje misselijkheids tekenen gaan vertonen. Uiteindelijk zal het fretje na enige tijd overlijden. Het is een langzame progressieve aandoening.
Wat zijn andere redenen voor een te laag bloedsuiker?
1. Een belangrijke reden van een laag bloedsuiker is de manier van meten. Niet elke dierenarts kan gemakkelijk (zonder narcose) een redelijke hoeveelheid bloed afnemen bij een fretje. Vaak wordt dan een humaan bloedsuikermetertje gebruikt, waar slechts een druppel bloed voor nodig is. Deze apparaatjes meten in capillair volbloed en geven daardoor een lagere bloedsuiker waarde aan dan de waarde die wordt gemeten in veneus plasma zoals dat in de grotere analyse apparatuur in de dierenkliniek of de laboratoria wordt gemeten. Deze waarde dient dan ook altijd omgerekend te worden! Niet iedere dierenarts is hiermee bekend.
In het afgenomen bloed moet het bloedsuiker direkt gemeten worden anders wordt het bloedsuiker opgenomen door de rode en witte bloedcellen en daardoor lager dan in werkelijkheid.
2. Een andere belangrijke oorzaak van een laag bloedsuiker bij fretten is een verminderde opname bij chronische maag-darmpatienten. Het bloedsuiker is dan meestal matig verlaagd maar als het bloedsuiker wordt gemeten met een humaan apparaatje kan de waarde erg laag lijken.
3. Ook patienten met een leverprobleem kunnen een laag bloedsuiker hebben. Na een maaltijd wordt bloedsuiker geabsorbeerd in de dunne darm en wordt daarna grotendeels als glycogeen opgeslagen in de lever en de spieren. Indien nodig komt bloedsuiker vrij uit dit weefsel (via glycogenolyse) om een goede bloedspiegel te houden.
4. Indien er sprake is van een sepsis (bloedvergiftiging) is het bloedsuiker vaak behoorlijk verlaagd door een toename van het gebruik in de weefsels en een verminderde aanmaak.
5. Levertumoren, tumoren van de (gladde) spieren of tumoren van de bloedvaatjes verbruiken veel bloedsuiker waardoor ook lage waarden gemeten kunnen worden.
Wat zijn normale en wat zijn afwijkende bloedsuiker waarden:
Normaliter is het bloedsuiker (gemeten in bloedplasma) bij een gezonde fret tussen de 5,2 mmol/L en 7,5 mmol/L. Een bloedsuiker tussen de 4 mmol/L en de 5,2 mmol/L is afwijkend er verdiend nader onderzoek. Dit kan veroorzaakt worden door diverse bovenstaande aandoeningen. Een bloedsuiker onder de 4 mmol/L gemeten bij een oudere fret, in combinatie met symptomen die overeenkomen met de ziekte insulinomen, waarbij andere oorzaken zijn uitgesloten en gemeten op de juiste wijze… is een waarde die sterk kan wijzen op de aanwezigheid van insulinomen.
Let op: Indien het bloed is gemeten via een druppel bloed met een humaan bloedsuikermetertje dan kan de waarde erg misleidend zijn indien deze niet wordt omgerekend. Een gemeten waarde van 2,7 mmol/L is namelijk sterk afwijkend maar omgerekend is deze 4 mmol/L en die waarde is niet dramatisch laag.
Wat te doen bij een laag bloedsuiker:
Indien een laag bloedsuiker wordt gemeten is altijd een volledig lichamelijk onderzoek op zijn plaats en vervolgens een volledig bloedonderzoek. Hiermee kunnen de diverse mogelijke oorzaken van het lage bloedsuiker worden onderzocht.
Bij een laag bloedsuiker ten gevolge van maagdarmaandoeningen is het van belang om die oorzaak eerst aan te pakken.
Indien het lage bloedsuiker wordt veroorzaakt door insulinomen hangt de behandeling af van de waarde van het bloedsuiker, de mate waarin het fretje symptomen laat zien van het lage bloedsuiker en de leeftijd van het fretje. Indien het bloedsuiker nog boven de 4 mmol/L blijft en het fretje geen klachten heeft van een te laag bloedsuiker wordt eerst geprobeerd dit met aangepaste voeding op te vangen. Het bloedsuiker wordt dan elke 1-3 maanden gecontroleerd. Fretten onder de leeftijd van 7 jaar met een bloedsuiker lager dan 4 mmol/L, met klachten passend bij een te laag bloedsuiker maar verder gezond, zijn het meest gebaat bij een operatie waarbij de insulinomen worden verwijderd. Zie voor nadere informatie de website van de frettenkliniek. Indien geen operatie mogelijk is kan het beste gestart worden met een lage dosis Proglycem® (diazoxide). Door regelmatig elke 1-2 maanden het bloedsuiker te bepalen wordt deze dosis langzaam verhoogd en in het laatste stadium uitgebreid met een lage dosis prednison. De fretten “slijten” erg door deze medicatie en het regelmatig te lage bloedsuiker, ze worden steeds slomer en magerder en zullen uiteindelijk overlijden.
Nieuw onderzoek
In de Frettenkliniek starten we binnenkort met een onderzoek naar het gebruik van de frucosamine bepaling in het bloed bij fretten. Fructosamine is een verzamelnaam voor een aantal eiwitten waaraan bloedsuiker wordt gebonden. De hoeveelheid fructosamine in het bloed is een maat voor de gemiddelde bloedsuikerwaarde gedurende twee tot drie weken voorafgaand aan de meting. Hiermee kunnen we mogelijk het gebruik van medicatie bij de ziekte insulinomen beter reguleren.
De waarde van fructosamine is afhankelijk van de hoeveelheid eiwitten in het bloed, fretten hebben regelmatig een verlaagde hoeveelheid eiwitten in het bloed waardoor de interpretatie van het gemeten fructosamine zorgvuldig bestudeerd zal moeten worden.