Hanneke Roest, frettendierenarts.
http://www.frettenkliniek.nl" onclick="window.open(this.href);return false;
Haarballen bij de fret
In deze tijd van rui zijn er weer veel fretten die haarballen ontwikkelen in hun maag. Katten kunnen haarballen vaak nog wel uitbraken maar de frettenmaag kan maar heel moeilijk braken waardoor een fret slechts heel zelden een haarbal uitbraakt.
Oorzaak van de vorming van een haarbal:
Elke fret met een al langer bestaand maagprobleem loopt het risico om een haarbal in de maag te vormen. Door de chronische ontsteking werkt de maag minder goed waardoor de haren moeilijker vanuit de maag naar de darmen worden getransporteerd en de haren uiteindelijk in de maag in elkaar draaien. Hierdoor ontstaat een wat langgerekte kluwen van aan elkaar klittende haren. Deze kan behoorlijk groot worden en soms een groot deel van de maag vullen.
Gevolgen van een haarbal in de maag:
Als gevolg van het vreemde voorwerp in de maag zal de maag verder gaan ontsteken. Zolang de haarbal in de maag blijft zitten zijn de klachten vaak hetzelfde als die van elke andere fret met een maagprobleem. Een haarbal kan maanden tot misschien wel een jaar of langer in de maag aanwezig zijn. Dit veroorzaakt een aanhoudende ontsteking in de maag. Uiteindelijk worden diverse andere orgaansystemen bij het ontstekingsproces betrokken waardoor het fretje vroegtijdig zal overlijden. Een haarbal kan op een gegeven moment ook plots in de darm terecht komen, dan is het fretje acuut ernstig ziek: Het diertje is ernstig misselijk, kan gaan braken en slecht of niet willen eten. Het fretje gaat regelmatig “plat liggen” (langgerekt, plat op de grond) . Soms gaat het diertje in paniek rondrennen of achteruit lopen. Ze zijn erg sloom en willen bijna niet lopen, het komt voor dat ze hierbij liggen te kreunen. Kleine hoopjes ontlasting met een afwijkende kleur en consistentie zijn vaak in de frettenbak of daarbuiten te vinden. Dit zijn spoedsituaties maar indien de eigenaar er snel bij is, kan het fretje vaak nog met succes geopereerd worden.
Hoe herken ik een haarbal in de maag bij een fret
Deze fretten vertonen meestal al langer tekenen van een langdurig maagprobleem. Ze worden mager en rustiger. Ze vertonen vaak duidelijke misselijkheidstekenen maar deze zijn voornamelijk zichtbaar bij het eten van vloeibaar voedsel. Daar veel fretten alleen brokjes en/of muizen eten worden deze door een eigenaar meestal niet onderkent. Er zijn heel veel fretten met maagproblemen waarvan een eigenaar zich niet bewust is. Zie voor de misselijkheidstekenen de website van de Frettenkliniek of het eerder gepubliceerde artikel in een van de vorige nieuwsbrieven. U kunt eventueel de “Waltham test” doen. Hierbij kijkt u op welke manier uw fretje het smakelijke lauwwarme RC convalescence support instant papje eet. Indien een fretje het nog niet kent kunt een aantal keren wat pap met een spuitje ingeven om ze er aan te laten wennen. Zodra ze de smaak te pakken hebben vindt vrijwel elke fret dit papje erg lekker. Wil een fretje het echt niet eten of eet hij het “alsof het te heet” is, dan bestaat er zeker een kans dat uw fret al langer maagproblemen heeft. Het is dan aan te raden om een afspraak te maken op de Frettenkliniek. De meeste dierenartsen zijn helaas onvoldoende bekend met de maagproblemen en misselijkheidstekenen bij de fret.
Op de kliniek zal na een uitgebreide anamnese en lichamelijk onderzoek een aanvullend onderzoek worden gedaan. Bij een maagprobleem wordt meestal niet gelijk een röntgenfoto gemaakt, tenzij er duidelijk een dikte voorin de buik wordt gevoeld. Maagproblemen komen heel veel voor en pas als een fret tijdens de controle na een maand niet is opgeknapt van de gebruikelijke behandeling, wordt verder gezocht naar eventuele complicaties zoals een haarbal. Dit moet namelijk via een röntgenfoto worden vastgesteld. Indien een fretje met een maagprobleem ondanks behandeling acuut ernstig ziek wordt: Neem dan zo snel mogelijk contact op.
Hoe kan een haarbal in de maag behandeld worden
Een haarbal in de maag komt er slechts zelden vanzelf uit en zal dus vrijwel altijd chirurgisch verwijderd moeten worden. Dit is een operatie die normaliter weinig risico’s met zich mee brengt. Echter, op de kliniek komt het regelmatig voor dat fretten zonder dat eigenaren het hebben opgemerkt al veel langer met maagproblemen rondlopen en de haarballen niet de enige complicatie meer zijn. Dat maakt de prognose lastiger. Maar gelukkig kunnen we het merendeel van de fretjes met succes opereren.
Hoe kan de vorming van een haarbal worden voorkomen
Daar de oorzaak van een haarbal ALTIJD een langer bestaande maagontsteking is, is het voorkomen of behandelen hiervan de beste preventie. Een maagontsteking ontstaat bij de fret in de meeste gevallen door de uitgroei van de Helicobacter bacterie in de maag. Dit wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door chronische stress. Chronische stress heeft bij de fret 2 belangrijke oorzaken: territoriale stress (Zie het artikel “Frettengedrag en stress” op de website) en chronische pijn (bijvoorbeeld ernstige ontstekingen elders in het lichaam). Met de opkomst van KVV (rauw vlees voeding) zijn ook ontstekingen in het maag-darmkanaal ten gevolgen van teveel ziekte verwekkende bacteriën in het rauwe vlees een mogelijke oorzaak.
Daar we niet altijd weten of er een ontsteking in de maag aanwezig is, is het altijd verstandig om elke fret tijdens de rui haarballaxans te geven (1 cm pasta om de dag). Katten haarbalpasta (vaseline met suikers) vinden ze meestal erg lekker maar vaseline zonder toevoegingen is goedkoper en gezonder daar er geen suiker in is verwerkt. Niet alle fretten vinden pure vaseline lekker, dan is het toch beter om wel de katten haarbalpasta te geven.