Hanneke Roest, frettendierenarts.
http://www.frettenkliniek.nl" onclick="window.open(this.href);return false;
Bij mannetjes fretten ligt de geslachtopening onder de buik. De penis van het mannetje ligt goed opgeborgen in een soort zakje (het preputium).
In de penis zit een klein botje in de vorm van een J. Er zit een haakje aan, zie bijgaande röntgenfoto van een mannetjes fret.
Het botje in de penis heeft een functie tijdens de dekking van het vrouwtje. Bij de paring blijven mannetje en vrouwtje namelijk een aantal uur zij aan zij liggen. Ze zitten niet zo vast aan elkaar als honden maar het scheiden bij deze koppeling kan wel pijnlijk zijn.
De morfologie (grootte en vorm) van het penisbotje hangt af van de leeftijd, het al dan niet gecastreerd zijn en de leeftijd waarop het mannetje is gecastreerd. Naarmate het ongecastreerde mannetje ouder wordt, wordt het penisbotje wat dikker. Castratie veroorzaakt juist een reductie van de grootte. Op de foto’s hiernaast is het penisbotje zichtbaar van een jonge nog ongecastreerde fret van 6 maanden en een 5 jaar oud gecastreerd mannetje.
Penisbotje ongecastreerd mannetje van 6 maanden
Penisbotje gecastreerd mannetje van 5 jaar
In het penisbotje loopt een groeve waarin de plasbuis is gelegen. Indien een fretje wordt gevoerd met veel plantaardige eiwitten, zoals in de goedkopere kattenvoeders, is de vorming van blaasgruis mogelijk. Dit kan een verstopping geven in de plasbuis als het gruis vastloopt in of voor het penisbotje. Dit is een levensbedreigende situatie. Ook kan bij oudere fretten door prostaat problemen (ten gevolge van bijnierproblemen) kan ontstekingsmateriaal in de plasbuis komen en zo de doorgang belemmeren.
De penis komt zelden uit het zakje onder de buik. Meestal alleen als het mannetje seksueel opgewonden is. Toch kan het soms voorkomen dat bij het beklimmen van een kooi met horizontale tralies de penis iets naar buiten komt en met het haakje van de penis aan de tralies van de kooi blijft haken. Ook bij het trapje van een “Ferret Nation” kooi kan dit gebeuren. Dit is erg pijnlijk voor het diertje en meestal maakt hij dat goed hoorbaar duidelijk.
Het is dan belangrijk om het diertje voorzichtig los te maken. Kijk hierbij wel uit dat u niet gebeten wordt want het diertje kan in paniek om zich heen bijten. Het slijmvlies en het weefsel om de penis zijn erg kwetsbaar en bloed gemakkelijk. Dat stopt meestal vanzelf. Het penisbotje kan ook breken als het heeft vast gezeten. Meestal groeit dat zonder enige hulp weer aan elkaar. Indien het diertje echter moeite houdt met plassen, iets wat ik gelukkig niet eerder heb meegemaakt, dan is een bezoek aan de dierenarts aan te raden. Mogelijk is een operatie dan nodig.
Indien het vaker voorkomt dat uw fretje met zijn penis vast zit aan de tralies van zijn kooi is het beter om een kooi met verticale tralies aan te schaffen. Bij een ongecastreerd mannetje is een castratie of een implantaat aan te raden om te voorkomen dat het fretje seksueel opgewonden wordt en de penis te vaak uit het preputium zakje komt. Sommige territoriale mannetjes fretten zullen echter in gezelschap van andere fretten ondanks castratie toch afgezwakt seksueel gedrag blijven vertonen waarbij de penis soms uit het zakje komt.